Kant-en-klare voedingsproducten zijn er voor ieders beurs. De concurrentie is moordend en consumenten zijn het niet gewoon om veel geld te betalen voor eetwaar. De industrie heeft daar oplossingen voor bedacht, die op het eerste gezicht bedrieglijk lijken maar toch volkomen legaal zijn.
Wat volgt zijn maar een paar voorbeelden van kunstgrepen, en hoewel ze legaal zijn, roepen ze toch vragen op. Wie ze wil vermijden, moet zich beperken tot basisvoedingsmiddelen en daarmee zelf zijn potje koken.
Nepkaas
Een eerste voorbeeld is de zogenaamde kaas op kant-en-klare pizza's. De foto op de verpakking ziet er aantrekkelijk uit, de kaasdraden incluis. De kans is echter heel groot dat er geen gram melk zit in die heerlijk ogende kaas.
De Amerikaanse producent Cargill, een grote speler in de levensmiddelenindustrie, maakt twee soorten analoogkaas of imitatiekaas: de ene bestaat uit 15% melkeiwitten, palmolie (verzadigde olie die slecht is voor hart en bloedvaten) en een aantal smaakversterkers. De andere nepkaas, Lygomme® ACH Optimum genaamd, bevat drie soorten zetmeel, waaronder galactomannaan en carrageen (twee geleermiddelen), aroma's en niet het minste spoor van kaas. Dit type analoge kazen zit ook in andere kant-en-klare gerechten zoals lasagne, cheeseburgers, moussaka en alle gerechten waarvan consumenten aannemen dat ze kaas bevatten.
De Europese Unie keurt het gebruik van analoge kaas goed, op voorwaarde dat de aanwezigheid ervan vermeld wordt in de ingrediëntenlijst op de verpakking. Vermoedelijk weten weinig consumenten dat hun voorverpakte macaroni met kaas en hesp in werkelijkheid galactomannaan en carrageen bevat, omdat ze het niet kennen en de tijd niet nemen om het etiket te lezen.
Kippenbouillon zonder kip
Misschien bereidt u de maaltijden liever zelf en brengt u soep, groenten en vlees op smaak met een blokje bouillon, verpakt in een doosje met foto's van een mooie kippenbout en een blaadje laurier, al dan niet met de vermelding 'grootmoeders bouillon'.
Of een blokje groentebouillon uit een doosje met een groepsportret van verschillende groenten en kruiden. Helaas, bouillonblokjes bevatten vooral zout. Op de verpakking staat vaak te lezen 'meer dan 37% zeezout' en een luttele 4,7% groenten. Met andere woorden: liever geen groentebouillon als u last hebt van een hoge bloeddruk. Kippenbouillon bevat 2% kippenvet en 0,2% kippenvlees, en in vleesbouillon zit niet meer dan 3% vleesextract. Het overgrote deel is zout.
Dieetgranen
Je wilt wat gewicht verliezen en - alle beetjes helpen - ontbijtgranen eten in plaats van brood. Sommige merken gebruiken woorden als 'fitness' of slanke modellen op de verpakking om de indruk te wekken dat hun product in een dieet past. Dat is niet altijd het geval. Lees goed het caloriegehalte op de verpakking en laat u niet verleiden door verkooppraatjes.
Koop ook geen ontbijtgranen met toegevoegde producten, zoals chocolade, noten of fruit. Lekker, maar niet lijnvriendelijk. Hoe dan ook: ontbijtgranen vormen een prima onderdeel van een gezond ontbijt, zolang je niet denkt dat ze je helpen om af te vallen.
Snelle soep
Om iedere dag vijf porties groeten en fruit te eten, zoals aanbevolen wordt, kan soep een goede oplossing lijken. Soep maak je in ideale omstandigheden gewoon zelf. Poedersoep, uit een pakje, is geen volwaardig alternatief. Ga naar de site van eender welke soepfabrikant en kies kervelsoep. Kijk naar de lijst van ingrediënten en weet dat de wet bedrijven verplicht om bovenaan dat lijstje de ingrediënten te vermelden die in de grootste hoeveelheid aanwezig zijn: gewijzigd maïszetmeel, plantaardig vet, zout, aardappelen, tarwemeel, smaakversterkers (E621), kervel (3,2%), prei, uien, spinazie (1,1%), enzovoort.
Anders gezegd: de zogenaamde kervelsoep bevat niet meer dan 4,3% groenten. Preisoep? 3,2% prei. Voor welke soep je ook kiest, zout is het belangrijkste bestanddeel. En dat is meteen ook het probleem met dat soort soepen: heel weinig groenten en heel veel zout.
Geconcentreerd sap
Vermeldt het kartonnetje fruitsap dat kinderen meenemen naar school '100% puur sap', dan zijn we gerustgesteld. Op de zijkant staat vaak ook in het klein 'op basis van geconcentreerd sinaasappelsap'. Wat zit er nu echt in? '100% puur sap' doet vermoeden dat het hier gaat over geperst sinaasappelsap, maar dat klopt niet. De appelsienen worden geperst in het land van herkomst, het sap wordt gekookt tot het water verdampt en er alleen een gelatineachtige massa overblijft: concentraat. Dat 'sap' wordt uitgevoerd naar industriële productie-eenheden, die er water aan toevoegen.
Volgens een enquête van Test-Aankoop, waarvan de resultaten gepubliceerd werden in de aprileditie van 2010, veroorzaakt die procedure een smaakprobleem. De aroma's verdwijnen bij het verdampen van het water. Ze kunnen later opnieuw toegevoegd worden, maar de smaak gaat helemaal verloren. Ook het kookproces is nefast voor de smaak. Een sinaasappel is van nature al behoorlijk suikerrijk (12-15%), ook het sap bevat suiker.
Fabrikanten kunnen dan wel vermelden 'zonder toegevoegde suikers', maar dat is geen zekerheid. Fruitsapproducenten mogen de zuurte van het sap 'corrigeren' door 15 gram suiker per liter toe te voegen, maar ze zijn niet verplicht dat zo op de verpakking te vermelden. Vanaf 15 tot 150 gram suiker moeten ze het wel duidelijk aangeven: 'gesuikerd' of 'met toegevoegde suikers'. (Carine Maillard)
Met dank aan Serge Pieters, diëtist en voedingsdeskundige van de Union Professionnelle des diplômés en Diététique de Langue Française (UPDLF).
Bron: knack.be